MBO-onderwijs: Het fundament van onze samenleving

Het middelbaar beroepsonderwijs vormt het kloppende hart van de Nederlandse arbeidsmarkt. Het belang van het mbo wordt breed gezien. Het mbo biedt maatschappelijk relevante opleidingen en biedt studenten een stevige basis. Van zorgverleners tot technici, van logistiek specialisten tot creatieve professionals - mbo'ers zorgen ervoor dat Nederland blijft draaien.

Met ruim 470.000 studenten vormt het mbo een cruciale schakel tussen het voortgezet onderwijs en de arbeidsmarkt. Toch betreden veel leerlingen ons onderwijs met een te laag basisvaardighedenniveau. Hierdoor moeten we als mbo een inhaalslag maken, terwijl onze prioriteit juist zou moeten liggen bij het verzekeren dat onze studenten vakbekwaam worden.

Uitdagingen en kansen in het moderne mbo

Het Nederlandse mbo staat voor verschillende uitdagingen. Het gaat niet zo goed met een deel van de mbo-studenten. Het aantal voortijdig schoolverlaters stijgt en een te grote groep studenten voelt zich eenzaam of depressief. Studenten behalen de beoogde referentieniveaus voor taal en rekenen nog te vaak niet, maar er zijn ook hoopvolle ontwikkelingen.

Excellentie en onderwijsvernieuwing

In co-creatie hebben 150 betrokken friskijkers en dwarsdenkers eind 2019 een strategische visie opgeleverd. Die hebben we via 5 thema's verder uitgewerkt tot een concrete open aanpak. In 2022-2023 hebben we ideeën en oplossingen van onderwijsvernieuwers uit de samenleving opgehaald, die nu in de praktijk worden gebracht door het MBOin2030-programma.

Praktische vaardigheden en arbeidsmarktaansluiting

Het mbo onderscheidt zich door de sterke focus op praktische vaardigheden en directe aansluiting op de arbeidsmarkt. Het mbo heeft uitdagingen zoals veel voortijdig schoolverlaten (vsv) onder studenten en het bieden van een goede stage voor elke student. Maatregelen voor deze en andere uitdagingen zijn nodig om voldoende vakmensen op te leiden. Die vakmensen zijn hard nodig voor de woningbouw, zorg en energietransitie.

Digitalisering en 21e-eeuwse vaardigheden

Ook is afgesproken om de kwaliteit van het mbo te versterken door onder andere in te zetten op onderzoek, innovatie en digitalisering. Het mbo past zich voortdurend aan de veranderende arbeidsmarkt aan, waarbij digitale vaardigheden steeds belangrijker worden.

Taal, rekenen en basisvaardigheden

In de Staat van het Onderwijs wordt veel nadruk gelegd op de basisvaardigheden van jongeren. De Inspectie constateert dat steeds meer leerlingen en studenten de basisvaardigheden taal, rekenen en burgerschap onvoldoende beheersen, terwijl deze essentieel zijn voor het zelfstandig functioneren in de maatschappij.

Stages en praktijkleren

Een van de grootste krachten van het mbo is de directe verbinding met de praktijk. Het mbo heeft uitdagingen zoals veel voortijdig schoolverlaten (vsv) onder studenten en het bieden van een goede stage voor elke student. Stages vormen een cruciaal onderdeel van de mbo-opleiding.

Loopbaanontwikkeling en toekomstperspectief

De nieuwe raming laat zien dat het totaal aantal mbo-studenten tot 2027 licht zal toenemen. Het is de verwachting dat het totale aantal studenten stijgt van 467.700 in 2025 naar 472.000 in 2027. Deze groei biedt kansen voor verdere ontwikkeling van het mbo.

De toekomst van het mbo-onderwijs

Het middelbaar beroepsonderwijs staat aan de vooravond van belangrijke veranderingen. Als je een zogenoemd wicked problem, een grote maatschappelijk uitdaging, wilt aangaan dan kan dat met de open aanpak. MBOin2030 wilde een oplossing vinden voor het lerarentekort en het onderwijs flexibeler maken.

De uitdagingen zijn groot, maar de mogelijkheden ook. Met meer aandacht voor individuele begeleiding, betere aansluiting op de arbeidsmarkt en moderne onderwijsmethoden kan het mbo zijn positie als fundament van de Nederlandse samenleving verder verstevigen. Het is positief dat de Inspectie nu ook de waarde van het mbo-onderwijs voor de samenleving ziet en erkent dat onze scholen kwalitatief goede opleidingen aanbieden, als solide basis voor onze studenten en hun functioneren in de maatschappij. Maar er is ook nog ruimte voor verbetering, waar onze scholen zich graag voor inzetten.